Automatyka przemysłowa i robotyka: czy to wciąż męski świat?
Opublikowano 7 lutego 2024 w Sustainable Manufacturing
Jak czują się dzisiaj kobiety w świecie automatyki? Trzy kobiety z firmy OMRON Europe mówią o swoich doświadczeniach w dziedzinie automatyki przemysłowej, stojących przed nimi wyzwaniach oraz o narzędziach i wsparciu, które pomogły im w rozwoju.
Kiedy Wendy Tonks po raz pierwszy rozpoczęła karierę w obszarze inżynierii w Wielkiej Brytanii nieco ponad 20 lat temu, jedną z pierwszych rzeczy, które musiała uzmysłowić swojemu otoczeniu, było to, że nie jest panią od parzenia herbaty.
„Miałam dwadzieścia kilka lat, byłam jedyną kobietą w zespole składającym się głównie z byłych pracowników marynarki w wieku około czterdziestu lat, przez co wszystko wyglądało naprawdę interesująco. Były żarty i panowało przeświadczenie, że będę im robiła herbatę. Zawsze odmawiałam, ponieważ uznałam, że należy od samego początku jasno postawić granice” — wyjaśnia.
Dopiero po kilku latach jej koledzy w pracy zaczęli traktować ją jak równą sobie.
„Musiałam zdobyć ich zaufanie i potwierdzić swoje umiejętności” — wspomina.
Na szczęście dwie dekady później Wendy nie musi się już zmagać z mizoginistycznymi postawami w miejscu pracy. Jest głównym inżynierem ds. testów systemów w OMRON Europe w holenderskim zespole badawczo-rozwojowym firmy, w skład którego wchodzą inżynierowie sprzętu i oprogramowania, badacze danych, testerzy i inżynierowie mechaniki. Jedna czwarta jej współpracowników to kobiety.
„Pracują u nas kobiety zajmujące się wszystkimi dziedzinami badań i rozwoju w Holandii i to jest coś fantastycznego. Uwielbiam to, że mamy tak zróżnicowany zespół, ponieważ prowadzi to do różnych sposobów myślenia, które mogą być bardzo pomocne przy rozwiązywaniu problemów” — mówi Wendy.
Nadal w mniejszości
Jednak poza miejscem pracy, kiedy uczestniczy w wydarzeniach i konferencjach branżowych, Wendy uważa, że jako kobieta zajmująca się badaniami i rozwojem automatyki, nadal jest postrzegana jako coś w rodzaju anomalii.
„Niewiele kobiet prezentuje tematy techniczne i jest to kwestia często zauważana podczas rozmów. Ludzie mówią rzeczy takie jak — Och, jesteś pierwszą kobietą, z którą dziś rozmawiam”.
Ten przywoływany w anegdotach dowód na to, że kobiety są nadal niedostatecznie reprezentowane na stanowiskach technologicznych i inżynieryjnych, znajduje potwierdzenie w licznych źródłach danych. Analiza europejskiej siły roboczej przeprowadzona przez McKinsey i Eightfold AI w 2022 r. wykazała, że kobiety zajmują tylko 22 procent wszystkich ról technologicznych w europejskich firmach.
Jednym z największych problemów bycia w mniejszości jest poczucie izolacji, jakiego można w ten sposób doświadczać.
„Przez bardzo długi okres w mojej wczesnej karierze nie mogłam mówić o swoich odczuciach, ponieważ wszyscy moi przyjaciele pracowali w takich dziedzinach jak księgowość i podróże, które diametralnie różniły się od świata inżynierii. Teraz staram się, aby moi znajomi i społeczność uczestniczyli w wydarzeniach, które zapewniają kobietom platformę do prezentowania i omawiania ich pomysłów. W przyszłym tygodniu będę na przykład brała udział w wydarzeniu dla kobiet związanym z bezpieczeństwem cybernetycznym. Myślę, że takie spotkania branżowe promują poczucie wspólnoty, dzięki czemu kobiety wiedzą, że nie są odizolowane” — mówi Wendy.
Samotność na szczycie
Izolacja często staje się tym większa, im wyżej kobiety wspinają się po szczeblach kariery zawodowej, ponieważ tylko niewielki ich procent dociera na najwyższy poziom. Według danych na najwyższych stanowiskach kierowniczych w europejskich firmach technologicznych tylko co siódmy dyrektor to kobieta.
Philippa Glover jest matką dwójki dzieci i członkiem zespołu kierownictwa wyższego szczebla firmy OMRON w Wielkiej Brytanii i Irlandii. Mówi, że na początku swojej kariery nigdy nie postrzegała siebie jako „kobiety w przemyśle”; dopiero po urodzeniu dzieci i większym kontakcie z kierownictwem najwyższego szczebla zdała sobie sprawę, że często jest jedyną kobietą w pomieszczeniu.
„Obecna rzeczywistość jest taka, że niestety często jestem jedyną kobietą w pomieszczeniu. Może to być przyczyną dyskomfortu, dlatego musimy zapewnić sprzyjające otoczenie. Posiadanie bezpiecznych przestrzeni do opowiadania o pozytywnych doświadczeniach i napotkanych wyzwaniach jest niezwykle ważnym elementem tego procesu”.
Znaczenie budowania sojuszy
Wyjaśnia dalej: „Jestem wielką zwolenniczką sojuszy; mam fantastyczną grupę liderów w moim wieku — zarówno mężczyzn, jak i kobiet — którzy wspierali mnie, byli dla mnie mentorami i — co ważniejsze — rzucali mi wyzwania, abym osiągnęła poziom, na którym się obecnie znajduję i będą to nadal robić, aby upewnić się, że zrealizuję swój potencjał oraz zbuduję satysfakcjonującą karierę pełną sukcesów”.
Obok sojuszy, mentoring i coaching to kolejne formy wsparcia, które mogą być nieocenione dla kobiet na stanowiskach kierowniczych. Jako liderka zespołu ds. IPC, HMI i robotyki w fabryce firmy OMRON, w Brabancji Północnej w Holandii, 31-letnia Iris Brem nadzoruje zespół składający się z 26 pracowników fabryki.
Jako młoda menedżerka z wykształceniem technicznym uznała zarządzanie ludźmi i motywację za jeden z najtrudniejszych aspektów swojej roli. Aby uzyskać wsparcie we własnym rozwoju i podejmowaniu decyzji, Iris poprosiła byłą kierowniczkę ds. logistyki w zakładzie — koleżankę, którą podziwiała i była dla niej wzorem — aby została jej trenerem.
„Co miesiąc spotykamy się i dyskutujemy na temat wyzwań, z którymi się mierzę. Pomaga mi rozwiązać te problemy i zawsze służy poradą. Możliwość omówienia tych kwestii jest pomocna, a jej sposób zarządzania ludźmi jest niezwykle inspirujący” — mówi Iris.
Nowe wzorce pracy promują równość
Iris jest również zdania, że ze względu na wykorzystywanie bardziej elastycznych form pracy przez pracodawców, niektóre z praktycznych barier, które w przeszłości uniemożliwiały kobietom przejście na wyższe stanowiska, przestają być problemem.
„40-godzinny tydzień pracy jest znacznie mniej powszechny niż dawniej, ponieważ ludzie dążą do lepszej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, opieka nad dziećmi jest również dzielona bardziej równomiernie między rodzicami, a firmy są bardziej otwarte na pracę hybrydową i pracę w niepełnym wymiarze godzin. W związku z tymi zmianami uważam, że powinniśmy być w stanie odwrócić tendencję zbyt małej liczby kobiet rozwijających karierę w obszarze technologii” — mówi Iris.
Jednak mimo że, z praktycznego punktu, widzenia kobietom łatwiej jest dziś żonglować między pracą a opieką nad dziećmi, brak pewności i wiary w siebie może nadal ograniczać możliwości rozwoju.
„Mam w zespole dziewczyny, które mają ambicje, ale brakuje im pewności siebie. Pracuję z nimi nad planami rozwoju, ponieważ naprawdę chcę zachęcić więcej kobiet do realizacji swoich ambicji zawodowych. Uważam, że czasami kobiety należy zachęcać, aby uwierzyły w siebie”.
Jak wyjaśnia, pomaga w tym niehierarchiczna struktura i etos inkluzywności, który panuje w firmie OMRON.
„W firmie OMRON mamy pracowników o 26 różnych narodowościach. Mężczyźni i kobiety są traktowani tak samo. Wszyscy są równi”.
Zajrzyj na naszego bloga, aby zapoznać się z innymi częściami naszej serii artykułów „Kobiety w automatyce” i dowiedzieć się na przykład, co należy zrobić, aby przyciągnąć więcej kobiet do automatyki.
Przeczytaj inne wpisy na blogu poświęcone zrównoważonej produkcji